Elke ochtend de zee - Karl-Heinz Ott
Een melancholisch verhaal over een zestigjarige vrouw op een keerpunt in haar leven. Nu staat ze aan de rand van de kliffen bij Abydyr, een afgelegen dorp in Wales. Kijkend naar beneden rest haar enkel nog de vraag wanneer ze zal springen.
Voor het eerst verschijnt een Nederlandse vertaling van de Duitse schrijver en essayist Karl-Heinz Ott. Een schitterend geschreven verhaal met mooie poëtische zinnen over een vrouw die veel had en alles verloor. Een poëtische reflectie over het leven.
Dertig jaar lang runde Sonja samen met haar man Bruno een hotel-restaurant aan de Bodensee. Lange tijd liep alles goed. Haar man als kok kreeg zelfs een Michelinster. Ze ontvingen duizenden gasten waaronder toppolitici zoals Herman Kohl en Jacques Chirac. Wanneer ze hun ster verliezen wil Bruno met het stigma van gedegradeerde zich in het openbaar niet meer vertonen. Het is het begin van het einde. Enkele jaren later laat zijn dood haar verweesd achter met een vervallen huis en een berg schulden. Zijn broer, Arno, is bereid om alles over te nemen, inclusief de berg schulden op voorwaarde dat Sonja verdwijnt.
En verdwijnen doet ze, naar Abydyr, een afgelegen Welsh dorp.
'Mister Pettibone had haar gewaarschuwd. Je kunt daar wel een paar dagen vakantie houden, maar niet wonen, zei hij.'
Toch kan ze de lokroep van de zee niet weerstaan. En nu staat ze daar elke ochtend.
'ELKE OCHTEND staat ze op de klippen, bij elk weer en elke wind, en telkens denkt ze: ik zou kunnen springen. Dat denkt ze sinds ze hier is. De zee zou haar meteen verzwelgen.'
Zo begint deze wondermooie roman. Met een ingetogen vertelstem voert een verteller ons mee in het hoofd van Sonja. 'Ze zou zich achterwaarts omlaag kunnen laten vallen om niet in het ziedende schuim te hoeven kijken, met zicht op groen en schapen en bruin oprijzende bergen in de verte.' Maar springen doet ze vooralsnog niet.
Er komen weinig personages voor in deze roman. We zitten vooral in de psyche van de hoofdpersoon. Plichtsbesef, facade, het verschil tussen de buitenkant en de binnenkant, wat mensen denken en wat ze zeggen, verlies, pijn, rouw, zelfdoding, hoe ga je om met tegenslagen die je overweldigen? Het zijn allemaal thema's in deze roman.
DE ZEE ALS METAFOOR VAN HET LEVEN
Het geweld van de natuur wordt uitgebreid in prachtig mooie zinnen beschreven, de golven van de zee, het huilen van de wind, het geraas van de zee, de wind, de golven. Zoals het leven dat over je heen spoelt, raast en beukt.
'Ze had gehoopt dat de wind alle herinneringen uit haar zou wegblazen, wegvagen, wegwaaien.'
Als het 's nachts regent gaat ze naar buiten om doorweekt te raken en zich schrap te zetten tegen de wind, tegen de destructieve natuurkrachten.
'Als er s'nachts een storm opstak, haastte ze zich in een over haar nachtjapon gegooide regenjas naar buiten en zette zich schrap tegen de huilende wind. Vastgeklampt aan de reling genoot ze in doodsangst van zijn geraas, terwijl links en rechts van haar vlaggenmasten doorbogen en vuilnisemmers over de promenade vlogen. Ze hoopte dat niemand haar zou zien en herkennen.
Over het langzame verval van haar man lezen we:
'Geen stormen waren erover heen geraasd, het waren blikkerende golven, die alles onmerkbaar lieten instorten. In drie decennia had ze met de Lindenhof drie even lange bedrijven meegemaakt: opkomst, hoogtepunt, ondergang.'
'De dagen leken op elkaar als de zee met haar sterkere en zwakkere golven.'
Het leven als de zee en de gebeurtenissen als de golven: het is een prachtige beeldspraak die de schrijver stilistisch weet te verpakken in mooie poëtische zinnen.
HEELHEID EN BEVRIJDING
Hier in het niets komt ze zichzelf tegen en begint een proces van rouw en heling en ervaart ze een gevoel van vrijheid en bevrijding. Want wat is ze als mens nog waard zonder haar prestigieuze hotel, haar echtgenoot, haar geld, haar job als manager van het hotel, hun invloedrijke gasten? Elke ochtend aan de zee zoekt ze het antwoord op die vragen en bouwt ze een nieuw bestaan op.
Een droevig en tegelijk prachtig intimistisch meesterwerk.