Dorp van steen - Xiaolu Guo

Roman over een jonge vrouw die woont in het grote en onpersoonlijke Beijing en met herinneringen aan haar jeugd die ze zorvuldig heeft weggestopt. Maar het verleden laat zich niet begraven.

'Ze behoort tot de nieuwe generatie Chinese schrijvers, een generatie die is opgegroeid zonder Mao, in een land waarin de kloof tussen het traditionele platteland en de steden steeds groter wordt. Dorp van Steen is haar eerste roman die buiten China verschijnt.'

Dit citaat op de binnenkant van de achterflap had mijn belangstelling gewekt en tegelijkertijd heeft het boek mijn verwachtingen niet helemaal ingelost. Bekoren kon het mij niet helemaal. De roman wordt beschreven als 'aangrijpend', 'schitterend' en 'beklemmend'. Een enthousiaste uitgever, denk ik na het lezen van 222 pagina's.

Dorp van Steen is het verhaal van Jiang Shanhong, een jonge vrouw die samen met haar vriend Red een doelloos bestaan leidt in het grote en onpersoonlijke Beijing. Ze bewonen een kleine flat op de benedenverdieping van een flatgebouw met vijfentwintig etages. Per dag komt een kwartier lang een streepje zonlicht s'morgens en s'avonds het tweekamerappartementje binnen, als het droog is en bij een wolkeloze hemel.

Met een eenvoudig baantje bij een videoverhuurbedrijf behoort Jiang tot de generatie X van het huidige China.

Op een dag ontvangt ze een pakket met gedroogde paling vanuit haar geboortedorp, het Dorp van Steen, aan de kust, ver weg van de grote steden. Het pakket van een onbekende afzender doet als hevige wind de herinneringen uit haar jeugd weer opwaaien.  Herinneringen die ze zorgvuldig had weggestopt, diep begraven en waar ze niet meer wilde aan denken. Maar het verleden laat zich niet begraven.

Het boek is geschreven in een dagboekstijl waarin gebeurtenissen in het nu worden afgewisseld met flashbacks uit haar jeugd getriggerd door de gedroogde paling. Heel de zomer eten haar vriend en zij gedroogde paling en blijft Jiang verhalen vertellen over haar jeugd.

En wat voor een jeugd. 

Bij haar geboorte gaf haar grootvader haar de bijnaam: Kleine Hond. Men geloofde dat hoe lelijker je naam was, hoe kleiner de kans was dat de demon van de zee je mee zou willen nemen.

'Het Dorp van Steen was mijn hele wereld, mijn bunker zonder ramen, de plek waar mijn graf vlak na mijn geboorte al gegraven was.'

Ze groeit op als wees bij haar grootouders. Haar moeder stierf kort na de geboorte en haar vader was al voor haar geboorte het dorp ontvlucht om aan een leven als visser te ontsnappen. Hij zou nooit meer naar het dorp terugkeren.

Het leven in het Dorp van Steen is hard en meedogenloos. Dat kwam door de zee die aan alles leven geeft en tegelijk alles verzwelgt.

Haar grootouders wonen in hetzelfde huis maar bewonen elk een andere etage en praten nooit tegen elkaar.

'Ik was, toen ik zeven was, de enige overgebleven schakel tussen deze twee mensen. Maar hoewel beide grootouders aan me trokken en zich voor me opeisten, hadden ze niet in de gaten dat ik voor geen van beide partij koos. Ik was als de grote oceaan: ik dompelde me onder in mijn eigen gedachten, kwam dichterbij en trok me dan weer terug, en leefde zo iedere dag binnen mijn eigen eb en vloed.'

Haar grootvader pleegt zelfmoord en later wordt ze gevangen gehouden en seksueel misbruikt door 'de stomme'. Ze kan ontsnappen maar aan niemand vertellen wat ze heeft meegemaakt, alleen aan de zee kan ze haar verhaal kwijt.

   'Horen jullie me, zee, getijden en riffen langs de kust, zandkrabben die over het strand kruipen, horen jullie wat ik zeg?
   Ik smeek jullie naar me te luisteren, omdat ik buiten jullie niemand heb in deze wereld. Ik kan aan niemand mijn verhaal vertellen, zelfs niet aan mijn grootmoeder. Het enige wat ik wil is bij jullie zijn, bij de zee en zijn getijstromen. Geen pijn, geen dood, alleen jullie, voor eeuwig en altijd...'

Wanneer ze vijftien is, ontsnapt ze uit het Dorp van Steen maar aan je verleden kun je niet ontsnappen. Het gaat overal met je mee.

Xiaolu Guo (1973) doorliep de filmacademie in Beijing en schreef eerder filmscenario's en essays over film en vrouwelijke cultuur. Voor haar scenario Love in the Internet Age werd ze in China meermalen onderscheiden.

Het is de schrijfstijl die mij niet kon meenemen. Het leest te veel als een filmscenario, hoewel ze mooie beelden gebruikt is het te weinig suggestief geschreven en wordt er te weinig aan de verbeelding van de lezer overgelaten.

Lees deze interessante interviews over Xiaolu Guo in MO van Gie Goris (2008):