Een verontrustend boek, relevant en zorgwekkend. 

'Er kwam geen einde aan, er was geen grens aan de toekomst. En dan zal een mens zijn geluk niet meer op kunnen.' - John Steinbeck - Ten oosten van Eden

'Mijn god, dacht Mae. Dit is het paradijs.'

Dit is de openingszin van het boek. Het hoofdpersonage Mae Holland , een onzeker jong meisje, wordt aangenomen in De Cirkel, het grootste internetbedrijf ter wereld. Het lijkt zo uit Silicon Valley geplukt. Zie het als een mix van Google, Facebook en Twitter.

Mae is er helemaal weg van, van de perfectie en de visie, van de beste systemen, van het meeste kapitaal, van de onuitputtelijke feestjes: de beste plek om te werken. Duizenden jonge mensen, druk bezig, op het randje van overspannenheid. Ze is weg van de vibe en gaat er helemaal in mee.

De grote baas introduceert Seechange, een real-time videosysteem. Het motto is 'Alles wat gebeurt moet openbaar zijn'. De ultieme transparantie, leven zonder filter. Alles zien. Altijd.

Op een nacht steelt Mae een kano en gaat 's nachts kajakken in de baai. Als ze terug komt, wordt ze door twee agenten in de boeien geslagen. Op haar werk komt ze daardoor in contact met de charismatische leider Eamon Bailey, één van de drie wijzen, de grote bazen van De Cirkel. Hij maakt gebruik van haar gevoelens van schaamte om een pleidooi te houden om alles openbaar te maken.

Zou ze de kano gestolen hebben als ze wist dat ze werd bekeken? Nee, ze zou dan haar beste ik worden.

Hij denkt en gelooft in de volmaakbaarheid van mensen. Hij denkt dat mensen beter kunnen worden, volmaakt kunnen worden, of toch bijna. En als we ons beste ik worden, zijn de mogelijkheden onbegrensd.

'We kunnen elk probleem oplossen. We kunnen elke ziekte genezen, een eind maken aan de honger, alles, omdat we niet worden neergehaald door onze vele zwakheden, onze triviale geheimpjes, onze neiging kennis en informatie voor onszelf te houden. Eindelijk zullen we onze mogelijkheden verwezenlijken.'

Zijn logica is niet zo gemakkelijk te weerleggen. Want wie wil er nu geen betere wereld? Een wereld zonder misdaad, zonder oorlog, een wereld waarin elk kind veilig is.

Toch gaat hij voorbij aan hun doel: winst maken, mega wisten maken doordat er een maatschappij wordt gecreëerd waarin hun producten nodig zijn. En in de veelheid van informatie, van prikkels, die voortdurend op mensen afkomen, kun je ook gemakkelijk het gevoel krijgen of de angst dat je belangrijke info misloopt. Je kunt niet alle informatie in je opnemen of er op reageren. Meer informatie maakt dat mensen ook meer stress ervaren, meer prikkels krijgen, niet meer tot rust kunnen komen. En wat met onze privacy?

Bailey maakt er voor Mae een belangrijk leermoment van en hij ziet een kans om het te gebruiken om hun producten te promoten.

Voor duizenden Cirkelaars interviewt Bailey haar en vanaf dan gaat ze met onmiddellijke ingang transparant. Ze wil alles delen wat ze ziet en wat ze de wereld te bieden heeft. Weg privacy. Het zal haar hele leven overhoop halen.

Het nieuwe moto is:

'Geheimen zijn leugens'
'Delen is mee-leven'
'Privacy is diefstal'

Mae is ambitieus en klimt steeds hogerop in het bedrijf en ze verliest het contact met de wereld om haar heen, met haar ouders en met haar vriend Mercer. Het komt tot een breuk met haar vriend Mercer die daar van in het begin niet in wil mee gaan. Het constant bekeken worden en voortdurend berichtjes moeten beantwoorden, geeft ook veel stress. De ouders van Mae kunnen het niet meer aan en haken af. Ze willen gerust gelaten worden.

De naïeve Mae maakt ook een ontwikkeling door van een onzeker meisje van in het begin naar een meer zelfzekere Mae die volledig overtuigd is van het bedrijf en waar het bedrijf voor staat. Ze wordt ook meer en meer narcistisch. Ze wordt zekerder en geniet volop van haar populariteit. Ze geniet van het hoge aantal volgers die ze heeft.

Op de vraag 'Vinden jullie Mae Holland ook zo geweldig?' waarbij alle 12 318 Cirkelaars moeten stemmen met 'geweldig' of een 'frown' zijn er 369 Cirkelaars die met een 'frown' stemmen en haar dus niet geweldig vinden. Mae is helemaal van slag.

'Je bent gekwetst door die 368 mensen. Dáár ging het om.'

Hoe ga je om met negatieve berichten over jou op sociale media? Wat doet dat met iemand?

Dan komt Mae in het bedrijf in contact met iemand die hoog in het bedrijf staat en haar wil overhalen om het bedrijf te stoppen nu het nog kan en voordat het te laat is. Maar daarvoor heeft hij haar hulp en populariteit nodig. Zal Mae naar hem luisteren of niet?

Dave Eggers schetst ons in zijn boek het ergste worst case scenario voor: weg alle privacy.

Iedereen wordt gedwongen één account te hebben waarop alle informatie over iemand samen gebracht is en dat in handen is van één bedrijf dat totale macht heeft en niet door de overheid wordt gecontroleerd.

Thema's

De thema's in dit boek zijn privacy en het gebrek eraan of hoe gaan we daarmee om in het digitale tijdperk. Onze geschiedenis, politiek, democratie, de grenzen aan onze kennis, gezien worden of juist niet gezien (willen) worden zijn thema's in dit boek.

Het beangstigende aan het boek is dat Dave Eggers schrijft over dingen die nu al bestaan, alleen gaat hij gewoon nog een stapje verder. Maar dat verder gaan is eigenlijk niet zo heel veel verder. Dat maakt het juist zo zorgwekkend en angstig.

De film

Wist je dat het boek ook verfilmd is? Het is een Amerikaanse techno-thriller met Emma Watson en Tom Hanks in twee hoofdrollen. De film werd over het algemeen negatief ontvangen door de filmcritici.

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/The_Circle_(2017)

Het einde van de film is helemaal anders dan in het boek. In de film heeft men gekozen voor een happy-ending wat helemaal afwijkend is van het boek.

Bekijk hier de trailer van de film. 

Zinnen die ik mooi vond

'Nu wist ze dat die scheur eigenlijk was ... die scheur was het niet-weten. Het niet-weten wie van haar hield en hoelang al. Die scheur was het gekmakende niet-weten.

Het niet-weten was de oorzaak van alle gekte, eenzaamheid, achterdocht en angst. Maar daar was iets aan te doen. Transparantie had haar voor de hele wereld kenbaar gemaakt, had een beter mens van haar gemaakt, haar naar ze hoopte dichter bij de perfectie gebracht. Nu zou de rest van de wereld volgen. Volledige transparantie zou voor volledige toegankelijkheid zorgen, en dan zou er geen niet-weten meer zijn.'

'Maar wie wil er nu voortdurend in de gaten worden gehouden?' 'Ik. Ik wil gezien worden. Ik wil dat er bewijs is dat ik heb bestaan.' 'Dat willen de meeste mensen. De meeste mensen zouden er alles - en iedereen die ze kennen - voor overhebben om er zeker van te zijn dat ze gezien zijn, dat ze niet onopgemerkt zijn gebleven en misschien zelfs in de herinnering zullen voortleven. Iedereen beseft dat hij sterfelijk is. We weten allemaal dat de wereld zo groot is dat we niet allemaal iets kunnen betekenen. Onze enige hoop is dat we worden gezien of gehoord, al is het maar even.'

'Iedereen heeft recht op anonimiteit. Iedereen heeft het recht te verdwijnen.'

'Waarom was er zoveel vijandigheid op de wereld? Opeens drong het als een heiligschennende flits tot haar door dat ze eigenlijk helemaal niet wilde weten wat ze van haar vonden ... haar hoofd zat te vol. Dat de hoeveelheid informatie, gegevens, meningen en oordelen te groot was, dat er te veel mensen waren, te veel verlangen, te veel meningen, te veel verdriet, en dat dat allemaal voortdurend werd geordend, verzameld, toegevoegd en gerangschikt en aan haar werd gepresenteerd alsof het daardoor overzichtelijker en beheersbaarder werd. Het was teveel.'