De betoverde tuin - Italo Calvino

Calvino's verhalen zijn bijzonder aantrekkelijk om te lezen en vaak zetten ze tot denken aan.

De titel van het boek De betoverde tuin is ook de titel van het eerste verhaal in de bundel en het enige uit het boek dat nog niet eerder in het Nederlands is verschenen. Het komt uit          Gli idilli difficili, vertaald door Yond Boeke en Patty Kroone. 

De andere veertien verhalen zijn reeds vroeger verschenen in uitgaven bij dezelfde uitgeverij Bert Bakker - Amsterdam. Of deze vijftien kortverhalen inderdaad de mooiste zijn uit het hele oeuvre van Clavino - zoals de ondertitel te kennen geeft - , weet ik niet. 

Toch zullen velen dit boek van net geen 160 pagina's met plezier lezen. De verhalen van Calvino zijn speels, onvoorspelbaar en spannend en hebben een lichtheid ondanks de filosofische bespiegelingen. Wie kan er niet houden van de sympathieke magazijnsknecht Marcovaldo en zijn wel en wee? Of van de filosofisch-wetenschappelijke beschouwingen van Palomar en zijn goedmoedige strandervaringen?

WIE WAS ITALO CALVINO?

Hij werd geboren op 15 oktober in 1923 in Cuba waar zijn vader tijdelijk werkt als landbouwkundig ingenieur. Zijn ouders zijn beide botanisten. Twee jaar na zijn geboorte keren zijn ouders terug naar de Italiaanse kuststad San Remo. Hij sterft op 19 september 1985. Hij heeft veel geschreven. Zijn bekendste werken zijn ongetwijfeld Onzichtbare steden en Als op een winternacht een reiziger en een trilogie Onze voorouders. Hij laat een zeer verscheiden oeuvre na: journalistiek werk, neorealistische sprookjes en literatuurwetenschappelijke essays.

Zijn ouders stippelden een toekomst voor hem uit in de wetenschappen maar hij wil toneelschrijver worden. Hoewel hij opgroeit in een bloemenrijke, sprookjesachtige omgeving benaderen zijn ouders de werkelijkheid met exactheid en cijfers. Alleen het geschreven woord biedt hem de creativiteit en de vrijheid om niet door zijn ouders te worden verpletterd. Het geschreven woord als reddingslijn. 

MEER LEZEN OVER ITALO CALVINO?

DE BETOVERDE TUIN

In het eerste verhaal in de bundel komen twee kinderen per ongeluk in een prachtige tuin terecht. Het lijkt een paradijs: een tuin met keurige perken met de mooiste bloemen. Met aan het andere einde van de tuin een grote villa met blikkerende ramen en oranjegele gordijnen. De tuin is verlaten. Op een grote plek is zelfs een zwembad. Een zwembad met blauwe tegeltjes, helemaal gevuld met helder water. En daarnaast een pingpongtafel. Er worden zelfs versnaperingen gebracht door bedienden in witte jasjes. Alles is zo mooi in die tuin en de kinderen kunnen er niet zo van genieten omdat ze bang zijn ontdekt te worden en ter verantwoording geroepen te worden. Terwijl een tuin het gevoel oproept van een plek waar het heerlijk toeven is, buiten en tegelijk beschermd, omheind en beschut. 

Dan valt hun oog door een raam van de villa op een bleke jongen. Dat moet de eigenaar zijn van die mooie tuin en van de villa, de geluksvogel. Maar die rijke jongen ziet er nog bedrukter en ongemakkelijker uit dan zij. Hij is dun en bleek en zit in zijn tot boven dichtgeknoopte pyjama, hoewel het putje zomer is. En die zieke jongen is niet in staat van al dat moois te genieten. Ja, het leven zoals het is of kan zijn. 

Hoewel het leven vaak geen paradijs is, is het lezen van zijn verhalen dat wel. Geschreven in een andere tijd, de vorige eeuw - er was nog geen internet, tablets en smartphones - blijven zijn verhalen nog altijd aantrekkelijk en zelfs interessant om te lezen. 

Vervelen doen ook de twee volgende verhalen niet. Over Marcovaldo die vanaf  15 augustus de stad voor hem alleen heeft en hoe hij een dagje aan zee met zon en zand doorbrengt omdat zijn dokter hem voor zijn reuma een zandbad heeft voorgeschreven. Vermakelijk, geestig en nog altijd leesbaar. 

Het vierde verhaal De regen en de bladeren is een verhaal dat ik al kende uit de prachtige bundel Te koop: babyschoentjes, nooit gedragen. Maar waaraan herken je goede verhalen? Omdat ze bij herlezen nog altijd niets van hun kracht verliezen, integendeel. Je herkent zaken die je bij eerste lezing niet waren opgevallen en worden daardoor nog sterker. De regen en de bladeren is zo een verhaal. 

En dan zijn er nog de kosmi-komische verhalen in de bundel. Vooral De lichtjaren kon mij geweldig bekoren. Heel grappig en tegelijk raakt het aan een klein kantje van ons: we zijn vaak  erg bekommerd wat anderen van ons denken.

WAAROM CALVINO VANDAAG NOG LEZEN?

Ja, waarom eigenlijk? Stel je een jeugdige vriend voor. Hij is avontuurlijk en samen met hem ontdek je een geheime betoverende tuin. Hij vertelt je zijn plannen, de meest wilde plannen, je gelooft niet alles wat hij zegt maar zijn enthousiasme steekt je aan. Door zijn ogen ziet de wereld eruit als een plek vol kansen en avonturen, en de weg ernaar toe is even vermakelijk als het bereiken van het doel. Verwacht geen belerende boodschap of prekerige moraal. Geniet van de blijmoedige lichtheid, het anders kijken naar de wereld vanop de plek waar je staat en er zijn altijd nieuwe mogelijkheden en kansen. 

Bron: https://karakters.nu/portret-italo-calvino/